Uzun ömürlülük, işlevsellik ve neşe gibi temel ilkeler Hollandalı tasarımcı Dirk van der Kooij koleksiyonlarına rehberlik ediyor. Tasarımcı yarattığı her bir parça için şunu soruyor: Bu, kullanılan kaynakların kalıcı ve değerli bir uygulaması mı?
2009 yılında Dirk van der Kooij, Eindhoven Tasarım Akademisi'nin bodrum katında stüdyosunu kurdu. Yönlendirici sorusu ise görünüşte basitti: Plastik dürüst, dayanıklı bir malzeme olabilir mi? Birbirine kaynaklanmış altı pizza fırını bunun mümkün olabileceğini kanıtladı. Ortaya çıkan Elephant Skin serisi, geri dönüştürülmüş plastiğin bir kalıbın dışında soğudukça kırışıp büzüldüğünü ve zengin, canlı bir dokunsallığı çağrıştırdığını gördü. Elephant Skin sonraki çalışmalar için bir emsal oluşturdu; koleksiyonun genelinde, beklenmedik yerlerde yeni bir hayat buldu. Atılmış CD'ler, deri kanepeler, mutfak aletleri, çikolata kalıpları ve çürümüş ahşap, zengin dokusal ve yapısal malzemeler sundu.
Alışılmadık malzemelerle olan romantizmi, formun süreci takip etmesini gerektirir. Kendi geliştirdiği presler, robotlar ve ekstrüderlerden oluşan serileri, koleksiyonun kimliğini doğrudan şekillendirdi. Bu kusurlu makinelerin sınırlamaları, Kooij koleksiyonunun işlevini, dokunsallığını ve sevilen tuhaflığını saran görsel bir dil armağan etti. Sürdürülebilir tasarım dünyasında bir yenilik feneri olarak parlayan Dirk van der Kooij ile çalışmaları ve üretim pratiği üzerine sohbet ettik.
Dirk van der Kooij kimdir, kısaca kendinden bahsedebilir misin? Dünya çapında mobilya tasarımı kavramını yeniden tanımlayan bir tasarımcı olarak, serüvenin nasıl başladı?
Eh, sanırım sektörü yeniden tanımladığımı söyleyemem, ama sevdiğim şeyi yapıyor olmaktan dolayı çok şanslı hissediyorum. Okulda pek başarılı olamadım, her zaman dışarıda olmaktan veya ellerimle çalışmaktan daha mutlu oldum. Babam bunu oldukça erken fark ettiği için şanslıyım ve beni yerel bir ahşap ustasının yanına staja gönderdi. Oradan, ahşap mobilyalar yapıp satmaya başladım ve sonunda Eindhoven'daki Tasarım Akademisi'ne girdim. Ticari marangozluk endüstrisinde ne kadar çok kaplama ve yonga levha kullanıldığını görünce hayal kırıklığına uğradım, bu yüzden tasarım okuluna, ahşaba pratik, güzel ve sürdürülebilir alternatifler bulma umuduyla gittim.
Meltingpot
Sadece mobilya tasarımı dünyasında bir isim değil; yenilik, sürdürülebilirlik ve sanatsal özgürlüğün bir vücut bulmuş hali olarak bize biraz üretim pratiğinden bahsedebilir misin? Geleneksel üretim yöntemlerinden sıyrılıp 3D baskı alanındaki sanatsal becerinle benzersiz tasarıma, işçiliğe ve ekolojik sorumluluğa değer veren ürünlerin nasıl ortaya çıkıyor?
Uzun bir süre boyunca programlarda tasarım yapmaya direnmiştim. İşin otantik olabilmesi için fiziksel olarak prototiplenmesi gerektiğini düşünüyordum. Artık bu şekilde hissetmiyorum ve bilgisayarda tasarım yapmaktan büyük keyif alıyorum. Fikirleri daha az kıymetli kılıyor. Kalite ve sürdürülebilirlikle ilgili birçok soruya grup olarak cevap veriyoruz; şu anda stüdyoda 12 kişiyiz. Koleksiyon, üretimi rafine etmek ve düzenlemek için bilinçli olarak küçük tutuluyor. Belli bir ölçekle (hala çok küçük olmamıza rağmen) üretim sürecinde kendimizi gerçekten sorumlu tutabiliyoruz. En son olarak, CNC makinelerimizin ürettiği mikroplastikleri geri kazanmak için bir sistem geliştirdik. Bunu yalnızca tek bir tür plastik kullanmaya kendimizi adadığımızda yapabiliyoruz ve böylece stüdyoyu kapalı bir döngü haline getiriyoruz.
"Güzelliğin estetik bir özellik olarak değil, materyal kalitesi olarak değerlendirilmesini içtenlikle umuyorum. Tabii ki parlak, göz alıcı, güzel objeler yapabiliriz, ancak bunlar çevre için büyük bir tehdit oluşturabilir. Fakat daha çok fayda sağlayan ve zarardan kaçınan objeler yapmak, işte bu gerçekten güzel."
Fresnel
Tasarım süreci ve çıkan ürün bazında bugüne kadar seni en çok heyecanlandıran çalışman hangisiydi?
Şu anda, yeni Staple Tabure'mizden gerçekten çok heyecanlıyım. Tek parça bükülmüş plastikten oluşuyor, destek veya güçlendirme gerekmiyor. İşlev ve malzemeyi bir araya getirerek ikisinin doğal sonucunu ortaya çıkarmak fikrine oldukça takıntılıyım. Staple örneğinde, malzemenin masa veya tabure olarak işlev görebilmesi için çok az manipülasyona ihtiyaç duyuluyor. Her zaman en iyi senaryoyu arıyorum: süreç ve ürünün doğal bir birleşimi.
Malzeme araştırması yaparken veya yeni projelerinizde malzeme seçerken hangi faktörleri göz önünde bulundurursun? Bize biraz çalışmalarındaki malzeme seçimlerinden bahsedebilir misin?
Bir nesnenin kullanım ömrünün sonunu düşünerek tasarım yaparken buluyorum kendimi. Kendi malzememizin büyük bir kısmını geri kazandığımız için, plastiğimizi epoksi, dolgu maddeleri veya güçlendirmelerle kirletmek ekonomik değil. Malzememizin geri dönüştürülebilirliğini koruma