Müzik kariyerini dijital sanatla birleştiren müzisyen ve dijital sanatçı Can Artsan ile çalışmaları ve kripto sanat dünyası üzerine sohbet ettik.
Can Artsan kimdir, biraz kendinden bahseder misin?
Can Artsan 2 yaşından da genç bir kimlik, gerçek adım Mahir Can Küçük. Öncelikli kimliğim aslında müzisyen kimliğim; vokalist, enstrümantalist, müzik prodüktörüyüm. Pandemi kısıtlamaları sebebiyle solo müzik kariyerime odaklanmayı biraz erteleyerek müziği nadasa bırakmaya karar vermiştim. Bu zamanı değerlendirmek için ise 3D sanat konusunda kendimi geliştirip müziği kendi hayal ettiğim şekilde görsel sanatla desteklemeye karar verdim. Görsel sanata olan ilgim çocukluğumdan beri ilk kez başlı başına bir tutku haline gelince Can Artsan kimliğini yaratmaya karar verdim.
Berklee College of Music’ten mezun bir sanatçı olarak kripto sanatla tanışma sürecin nasıl başladı?
Berklee'de öğrenciyken ve Berklee'den mezun olduktan sonra Boston'da festivallerde ve konserlerde hem sahnede hem de yaratıcı aşamalarda rol aldım. Bir yandan da hem grup dersleri hem de özel dersler verdim. İstanbul'a döndüğümde ise çeşitli projelerin prodüksiyonlarında yer aldım ama bu süreçte ön planda olduğum Boston'daki projelerimi özlediğimi fark ettim, pandemi bunu fark etmeme vesile oldu. 3D sanata odaklanmaya başlamamdan yaklaşık üç ay sonra NFT’lerden haberdar oldum. NFT üreticiliğinin getirdiği özgürlük, revizyonların bile tamamen kendi kararlarımız olması NFT’nin devrimselliğinin bir parçası.
Eserlerinde kullandığın renk paletleri oldukça dikkat çekici. Tercih ettiğin renk paleti, anlatmak istediğin hikâyeye nasıl bir katkı sağlıyor?
Bir eserde ilk olarak renkler dikkati çekiyor. Yaratıcı süreçte kararlarımızı verdiğimiz denemelerimizde renkler bizi içine çekiyor. Renklerin davetinden sonra ise hem kendimize hem de eseri izleyenlere sunduğumuz alanda misafir olma isteği vermek ya da onlara beli duygular yaşatabilmek kompozisyonun gösterdikleri, anlattıkları ve düşündürdüklerinden geçiyor. Estetik çekim ve tasarım gücünü de tabii ki ön planda tutuyorum. Nostaljinin bende baskın bir yeri olduğu için retro bir dünya sunan renkleri de sıklıkla tercih ediyorum.
Çalışmalarında sıklıkla gördüğümüz insan formlarının arkasındaki hikâyeden bahsedebilir misin?
İlk insan formlarımı normal boyutlu insanların geçmişe ama dev ölçülerde bir dünyaya, farklı ülkelere yolculuk yaptığı çalışmalarımda kullandım. O insanlar tabii minyatür gibi görünmüş oldular. O çalışmalarımda aslında başrol, sunduğum döneme ve ülkelerin kültürlerine olan yolculuktaydı.
Daha sonra çıplak kadın figürlerinin ön planda olduğu çalışmalar yaptım, buradaki önceliğim ise figürlerim çıplak olmasına karşın giyinik olan ama zarafetten ve güçlü bir kadını yaşatmaktan uzak olan çalışmalara karşı bir kontrast oluşturmaktı. Sadece çıplaklık içeriğiyle cinsellik satan çalışmalara karşı da otomatik olarak bir mesafe koymuş oldum.
Artsania ise görsel olarak daha sıra dışı olmasını istediğim, imzamı atmak için yarattığım bir karakter. O da güçlü, özgüvenli ve havalı bir kadın. İnsanı alıp götüren ve çeşitli sebeplerden dolayı çılgın sayılabilecek yerlerde olmayı çok seviyor.
NFT teknolojisinin sanat dünyası için potansiyelini nasıl değerlendiriyorsun, seni heyecanlandıran veya endişelendiren yanları neler?
NFT'nin sunduğu özgürlük tabii ki NFT'nin en güzel yanı. Öte yandan hepimiz bazen zamanı durdurmak ve dinlenmek istiyoruz, çünkü NFT dünyası durmuyor. NFT’nin çok hızlı değişiklik gösteren proje yatırım boyutu ve birçok büyük projenin entelektüel düzeylerinin ve yaratıcılıklarının NFT dünyasına bir derinlik katmaması bu dünyada sanatsal hassasiyetleri olan kolektör ve sanatçılar için yorucu olabiliyor. Endişelendiğim bu yan zaten uzun süredir mevcut, ama bu dünyaya renk katan sanatçı ve kolektörlerin varlıkları her zaman umut verecektir.
Ülkemizdeki dijital sanat alanındaki gelişmelere bakacak olursak bu alana ilginin artmasını neye bağlıyorsun? İnsanlar neden NFT alma ihtiyacı duyuyor?
Samimi sebeplerden dolayı dijital sanata ilgi gösteren insanlar nezdinde konuşayım. Hala erken bir aşamada olduğumuzun farkındalar. Türkiye'deki komünitenin birbirini tanıması veya tanımaya açık olması, araştırmasını iyi yapan ve iletişimi es geçmeyen insanlar arasında bir güven yaratıyor ve riskleri de azaltıyor.
İnsanları NFT almaya yönlendiren temel etken sanata destek vermiş olmanın mutluluğu da olabilir, yatırımsal da olabilir veya kendilerini havalı hissetmek de olabilir. Bu sebeplerin hepsine saygım var, yeter ki alacakları NFT’lerin gerçek sanatçıların yarattığı özgün eserler olduğunun ön araştırmasını yapsınlar ve sorumluluğunun bilincinde olan sanatçıları makul olmayan sebeplerden ötürü strese sokmasınlar.
Kripto sanat alanında çalışmalarını merakla takip ettiğin isimler kimler?
Aslında çalışmalarına hayran olduğum, yakından tanıdığım ya da tanımadığım çok insan var ama ben burada tek bir ismi anmak istiyorum, o da Denny Busyet. NFT’ye başladığımdan bu sürece kadar kendisini daha önceden tanımıyor olsam da bana verdiği desteklerden bağımsız olarak, retro görsel sanat kültürünün ve 3D sanatın benim için en hayranlık uyandıran isimlerinin başında gelir.
Gelecek için heyecanlı mısın? Non-Fungible Albums projesiyle yarattığınız dünyayı ve planlarınızı anlatır mısın?
Tabii ki heyecanlıyım, yoksa bu yoğun ve stresli tempoya girmeye karar vermek mümkün olmazdı. Non-Fungible Albums birincil önceliğim. Kendi yarattığımız 80’ler ve 90’ların paralel evreninde yine kendi yarattığımız solo müzisyenler ve müzik gruplarının etrafında kurulan bir dünya… Geçtiğimiz yazdan beri müzisyen kimliğimden, hatta soul, rock, synthwave, funk, jazz ve kültürel müziklerimizdeki birikimim ve tecrübemden de yararlanabileceğim bir proje yaratmak istiyordum ve hayalim doğal bir şekilde gerçek oluyor. Çıkış noktası bu kurgusal müzisyen ve grupların albümlerinin kaset ve CD’lerini albümlere isim veren şarkılar eşliğinde görsel ve işitsel şölenler olarak sunmak. Müzik stream etme deneyimine değil, bu nostaljik deneyime odaklanıyoruz. Kurgusal sanatçılarımızın albümleri ETH Records, BTC Music, Sol Record Co. gibi hayali plak şirketlerinden çıkıyor ve hepsi biricik görsel tasarımlara sahip. (CD’lerin barkodları bile) Non-Fungible Albums’ü proje ortağım, eski dostum Mert Tanatmış ile yürütüyorum.
Yarattığımız dünyamızı genişletmek için yarattığımız sanatçılarımızın 80’ler ve 90’lardan dergi ve radyo röportajları bile var. Non-Fungible Albums projesinin ana koleksiyonları olan Non-Fungible Cassettes ve Non-Fungible CDs koleksiyonlarında video kalitesinin pırıl pırıl olması için müziklerin 30-40 saniyelik bölümlerini duyuyorsunuz. Bu uzunluk parçaların ambiyansını, müzik tarzlarının çeşitliliğini etkili bir şekilde gösteriyor ve tadı da damakta bırakmayı amaçlıyor. Parçaların daha uzun, ama yine enstrümantal hallerini Spotify, Apple Music gibi platformlardan dinleyebilir, Shazam'dan bulabilirsiniz. Heyecan verici adımlardan biri ise roadmap'imizin sonu... Amerika'ya gideceğim, hayali sanatçılarımızın rollerini Berklee College of Music mezunu çeşitli vokalist arkadaşlar alacak, parçalar vokalli halleriyle kaydedilecek ve fiziksel kasetler ve CD’ler NFT’lerin sahiplerine gönderilecek. Tabii bu aşamaya geldiğimizde kayıtların videolarını da aktif olarak paylaşacağız.
Projenin gurur duyduğum bir diğer adımı ise kaset ve CD’leri takip edecek olan ilk koleksiyonumuz, albüm kapakları koleksiyonu. Bu koleksiyonda yarattığımız dünyadaki 50 albümün kapaklarını NFT dünyası içinde farklı disiplinlerden prestijli sanatçılar hazırlayacak ve bu koleksiyonun hak ve kazanç sahibi de onlar olacak. Doğrudan ve samimiyetle bir sanatçı komünitesi oluşturuyor olmamızdan dolayı çok mutluyum. Şimdiye kadar Dolce Paganne, Doruk Seymen ve Kutay Can Doğan'ın güzel haberlerini verdik, sanatçıları olacakları albümlerin anonslarını yaptık.
Açıkçası bütün koleksiyonların, aynı dünyanın birer parçası olarak, birbirini güçlendirdiği bir proje yapıyor olmanın da uzun vadede hem bizlerin hem de projemizle bağ kurmuş herkesin yüzünü güldüreceğinden eminim.
