25 Tem

Marjan van Aubel | Solar Tasarımcı

Güneş enerjisinden ilham alan tasarımlarıyla sınırları zorlayan Hollandalı tasarımcı ve mimar Marjan van Aubel, tasarım dünyasında adeta bir ışık kaynağı. Amsterdam’ın kreatif sokaklarından Londra’nın yenilikçi merkezlerine uzanan yolculuğunda, van Aubel güneş enerjisini estetik bir devrimle buluşturuyor. Güneşin yalnızca bir enerji kaynağı değil, aynı zamanda estetik bir ifade olduğunu kanıtlayan tasarımcı, her projesinde hem göz alıcı hem de çevreci bir bakış açısı sunuyor. Van Aubel’in iş birlikleri ve projeleri, güneşi günlük hayatımıza entegre etmenin ne kadar çekici ve sürdürülebilir olabileceğini gözler önüne seriyor. Güneş enerjisinin sanatsal bir vizyonla buluştuğu noktada Marjan ile çalışmaları ve üretim pratiği üzerine sohbet ettik.

Röportaj: Onur Çoban

Marjan van Aubel kimdir? Kısaca kendinden bahsedebilir misin? Dünya çapında tanınan bir tasarımcı olma yolculuğun nasıl başladı?

Tasarım yolculuğum Amsterdam'da Rietveld Akademisi'nde Tasarım eğitimi alarak başladı ve Londra'da RCA'da yüksek lisans yaparak devam etti. Öğrencilik dönemimden ve sürdürülebilir malzemelere olan ilgimi keşfetmekten çok keyif aldım. Her zaman bir şeylerin nasıl çalıştığıyla ve çoğu insanın kanıksadığı sıradan görünen şeylerle ilgilendim.

Güneş enerjisi tasarımcısı olarak, seni bu alana yönlendiren şey ne oldu? Hangi an veya deneyim seni güneşin gücünü keşfetmeye itti?

Güneşin gücü ve önümüzde kullanılmayan bu kadar çok enerji olduğu gerçeği beni her zaman büyüledi. Güneş enerjisini çoğunlukla çatılardaki mavi karelerden tanıyoruz; etrafıma baktığımda neden güneş enerjisini güzel bir şekilde entegre eden daha iyi tasarlanmış nesneler olmadığını hep merak etmişimdir. Ben de güneş enerjisine olan bu bakışı değiştirmek ve onu güzel bir şeye, insanların günlük hayatlarında sahip olmak isteyecekleri bir şeye dönüştürmek istedim.

The Interactive Sun ©Ronald Smits, Britt Berden, Pascal Ontijd

“Güneş etrafımızda, gezegenimizin neredeyse her yerinde, öyleyse neden bolca sahip olduğumuz şeyi kullanmayalım ve onu bizi daha sürdürülebilir bir geleceğe bir adım daha yaklaştırabilecek faydalı ve güzel bir şeye dönüştürmeyelim?”

Lexus ile gerçekleştirdiğin proje dünyada büyük ses getirdi. Bize biraz bu iş birliğinin hikayesinden bahsedebilir misin? Güneş enerjisi ve güneşle ilgili diğer temalar bu çalışmadaki sanatsal ifadeni nasıl şekillendirdi?

Lexus ile iş birliğime 2023 Lexus Tasarım Ödülü programında mentor olarak başladım. Bu rol bana markanın sürdürülebilirlik, inovasyon ve insan merkezli tasarıma olan bağlılığı hakkında derin bilgiler sundu. Daha iyi, daha sürdürülebilir bir gelecek inşa etmeyi amaçlayan yeni ürünler geliştiren tasarımcılarla çalışmak inanılmaz bir deneyimdi. Bu süreç boyunca Lexus ile birçok tasarım ilkesini ve değerini paylaştığımızı gördüm. Bu nedenle, beni LF-ZC konsept otomobilinden esinlenen heykelsi bir enstalasyon yaratmaya davet ettiklerinde çok heyecanlandım. Bu fırsat, güneş enerjisinin gelecekteki olasılıklarını düşünürken yeni yollar keşfetmemi ve tasarlamamı sağladı.

8 Minutes and 20 Seconds ©Steve Benisty

“Benim tutkum, dünya çapında sürdürülebilir bir geleceği teşvik etmek için güneş enerjisi teknolojisiyle çalışmak. Bu nedenle, endüstrileri ve toplulukları birbirine bağlayan ve sürdürülebilir fikirleri daha geniş bir kitleye ulaştıran bu gibi projelerle özellikle ilgileniyorum.”

Tasarım süreci ve çıkan ürün bazında bugüne kadar seni en çok heyecanlandıran çalışman hangisiydi?

Projeler çok farklı olduğu için bu zor bir soru. Ben temiz enerjinin ana enerji kaynağımız olduğu bir dünya hayal ediyorum. Dubai'deki World Expo için Hollanda pavyonunun güneş çatısı veya Hollanda Tasarım Haftası sırasında sergilediğimiz Solar Pavilion gibi büyük enstalasyon çalışmaları bu geleceğin neye benzeyebileceğine dair bir fikir verebilir. Vizyon ve fikirleri hayata geçirmek için farklı alanlardan mimarlar, mühendisler ve uzmanlarla birlikte çalışmak her zaman heyecan verici ve ödüllendiricidir. Bu nedenle diğer sektörlerden şirketlerle çalışmaktan da keyif alıyorum, çünkü sektörleri ve toplumları birbirine bağlamak ilerlemenin yoludur. Sürdürülebilir bir gelecek hayaline ancak birlikte ulaşabiliriz. Bu bağlamda, Sunne gibi güzel güneş enerjisi tasarımlarını daha erişilebilir kılan nesneler geliştirmekten de keyif alıyorum. Amacımız insanları sürdürülebilir bir gelecek için birlikte çalışmaya davet etmek ve onlara ilham vermek olduğu için ne kadar çok insana ulaşırsak o kadar iyi.

Solar Pavilion ©Lucas Schilder, Aiste Rakauskaite

Yenilenebilir enerjiler alanında çalışmalarını etkileyen en önemli gelişmeler neler? Sence gelecek yıllarda güneş enerjisi sektörünü hangi önemli trendler belirleyecek?

Güneş enerjisi alanında çok heyecan ve ilham verici gelişmeler yaşanıyor! Birkaç yıl önce sürdürülebilir enerji hala niş bir alandı, oysa şimdi giderek daha yaygın hale geliyor. Geriye dönüp baktığımızda, güneş panellerinin ne kadar daha verimli ve uygun fiyatlı hale geldiğini ve ne kadar çok yeni uygulamanın geliştiğini görmek inanılmaz. İnce film güneş ve organik hücreler, farklı renkler ve tasarımlarla oynamak mümkün. Giderek daha fazla araştırmacı ve tasarımcı güneş pillerinin tekstil, boya ve daha birçok malzemeye entegrasyonunu araştırıyor ve bunların hepsi gelecekte güneş enerjisine nasıl baktığımızı şekillendirecek. Ve bence daha yolun başındayız -çok fazla potansiyel var! Bunu daha erişilebilir kılmak büyük bir fark yaratacaktır. Güneş enerjisiyle çalışan nesnelere sahip olmak ve güneş enerjisi kullanmak giderek daha normal hale gelecektir.

Dubai Expo ©Buro Bélen, Nadja Schlenker

Çalışmalarının arkasındaki ilham kaynaklarından biraz bahsedebilir misin? Bu alanda ya da farklı disiplinlerde merakla takip ettiğin isimler kimler?

En büyük ilham kaynağım etrafımdaki dünya. Her zaman merak ettiğim çatılardaki güneş panelleri ile başladı. Neden güneş panelleri sadece verimli olmaları için değil, aynı zamanda evleri daha güzel hale getirmeleri için daha güzel tasarlanmıyor? Her zaman böyle sorularla başlar. Güneş enerjisini nasıl daha erişilebilir, daha güzel ve daha popüler hale getirebiliriz? Bu nedenle güneşin doğal seyri Sunne'nin işlevi için de ilham kaynağı oldu. Güneşi kelimenin tam anlamıyla insanların evlerine getirmek istedik, bu yüzden güneşin doğal seyrine benzeyen üç ortam yaratmaya karar verdik -Sunne Rise, Sunne Light ve Sunne Set. İnsanların evde güneş enerjisi kullanmanın ne kadar güzel olabileceğini düşünmelerini ve bunun arkasındaki teknolojiye ilgi duymalarını sağlayacağını umuyoruz. Ve elbette, birçoğuyla konferanslarda tanıştığım, kitabım için röportaj yaptığım ve güneş enerjisi alanında çalışan insanları fikir ve bilgi paylaşımında bulunmak üzere bir araya getirdiğimiz Solar Biennale sırasında tanıştığım pek çok ilham verici insan da var.

Gelecek için heyecanlı mısın? Planlarında neler var?

Kesinlikle! Güneş enerjisi alanında hem teknik hem de tasarım açısından çok ilginç ve umut verici şeyler oluyor. Şu anda, yakında daha fazlasını açıklayacağımız çeşitli iş birlikleri üzerinde çalışıyoruz. Bu sonbaharda Londra Tasarım Festivali sırasında sürükleyici ve interaktif bir ışık enstalasyonu sergilenecek ve şu anda gerçekten dört gözle beklediğimiz Solar Biennale'in bir sonraki edisyonunu da planlıyoruz. Stüdyomuz daha fazla ürün inovasyonu, sürükleyici ışık enstalasyonları ve güneş enerjisi sanat eserleri aracılığıyla olumlu bir gelecek için tasarım yapmayı hedefliyor.