Londra'da yaşayan kitap kapağı tasarımcısı, illüstratör ve sanat yönetmeni Sinem Erkas ile kitap kapağı tasarımı ve çalışmaları üzerine sohbet ettik.
Sinem Erkas kimdir?
İllüstratörüm ve yaklaşık 10 senedir kitap kapakları tasarlıyor ve resimli kitaplar için çizim yapıyorum.
İllüstrasyon ve grafik tasarıma merakın ne zaman başladı? Çocukluk hayalin miydi?
Açıkçası çocukken grafik tasarımın ne olduğunu dahi bilmiyordum ancak sanatı sevdiğimi biliyordum. Sürekli bir şeyler çizdiğimi hatırlıyorum. Kendin-yapa her zaman bir yönelimim vardı. O dönem Youtube olmadığı için her şeyi kendi kendime keşfetmiştim- aerosol sanatları, örgü, resim, çizim, fotoğrafçılık, stil, heykel, çerçeve animasyonu ve dahası… Bu her şeye el atma içgüdümü bugün de koruduğum için çalışmalarımın oldukça çeşitli olduğunu düşünüyorum.
Pek çok genç tasarımcı ve illüstratörün hayalini kurduğu Central Saint Martins'de grafik tasarım eğitimi aldın. Aldığın eğitim tasarım anlayışını nasıl etkiledi?
Tasarımcı arkadaşlarımın farklı kültürlerine ait görsel estetiklerinin benim estetik anlayışıma benzerlikleri ve farklılıklarını görmek, gözlerimi açmama sebep oldu. CSM’de okumak için dünyanın her yerinden insanlar geliyor ve özellikle İksnadinav, Fransız ve Japon öğrencilerin çalışmaları beni çok etkilemişti. Yaptığımız farklı projeler bana bir bilgilendirmenin pek çok farklı şekilde nasıl yorumlanabileceğini öğretti ve tasarım yapmayı öğrenmekten çok kendi düşünme tarzımı geliştirmemi sağladı. Bize bunu doğrudan öğretmediler.
Editörün ve sanat yönetmeninin keskin bilgilendirmelerle gelmediği ve tasarımda esneklik verdiği projeler, en sevdiklerim oldu. Bu tür işlerde ne üreteceğimi bilmemek de beni heyecanlandıran noktalardan biri. Bu yüzden yayıncılık sektöründe çalışmaktan hala zevk alıyorum.
Okul bittikten sonra kitap kapağı tasarlama süreci nasıl başladı?
Üniversitenin ardından bir yıl boyunca marka kimliği tasarımı üzerine kurumsalda çalıştım. Sonrasında kurumsal dünyadan çıkmak istedim ve insanlarla doğrudan iletişim kurabileceğim, arada müşteri olmayan işlere yöneldim. Birkaç proje hayata geçirdim ve özellikle bir tanesi hit oldu. O dönem balondan heykeller ve enstalasyonlar da yapıyordum. Çok çeşitli çalışmalar yürütüyordum ama ne zaman ki çalışmalarımı raflarda görmekten hoşlandığımı keşfettim, ilk kez o zaman işlerim için yayıncılarla başvurdum. Estetik anlayışımı ve multimedya yaklaşımı beğenen sanat yönetmenleri benimle iletişime geçti. Editörün ve sanat yönetmeninin keskin bilgilendirmelerle gelmediği ve tasarımda esneklik verdikleri projeler en sevdiklerim oldu. Bu tür işlerde ne üreteceğimi bilmemek de beni heyecanlandıran noktalardan biri oldu. Muhtemelen bu yüzden yayıncılık sektöründe çalışmaktan hala zevk alıyorum.
Özellikle kitap okunduktan sonra tam anlamıyla anlam ifade eden kapakları seviyorum.
Pek çok insan kitap satın alırken içeriğine bakmadan sadece kapağına bakarak karar veriyor. Bunun sorumluluğunu almak nasıl bir duygu? Vasat bir kitap için çok iyi bir kapak tasarladığını ve insanları yanılttığını hiç düşündün mü?
Güzel soru. Kitabı elimden geldiğince yansıtmak ve insanların onu almak istemesini sağlamak için elimden geleni yapıyorum. Kapak bir şekilde kitabı yansıtmıyorsa o zaman kapağın başarısız olduğunu düşünüyorum. Benim için en iyi kapak, kitabın türüne selam veren ama aynı zamanda eğer kitap ediyor ise piyasadan da sıyrılmasını sağlayacak olanlar. Normalde her kitapta odaklanabileceğiniz benzersiz bir şey oluyor ve o şeyin ne olduğunu anlamak işin eğlenceli kısmı, ben de bunu kitap tasarımlarımda kullanıyorum. Özellikle kitap okunduktan sonra tam anlamıyla anlam ifade eden kapakları seviyorum. Kapağın çok fazla şey söylemesini istemiyorum ancak aynı zamanda içeriği yakalaması gerekir. Bazen bu durum, çok karmaşık bir süreç olabiliyor!
Tasarım sürecinde analog ve dijital tekniklerden hangisine daha yakınsın?
Hem analog hem de dijital tekniklerle oynamayı seviyorum ve bu fikri en iyi yansıtan yaklaşımın hangisi olduğuna karar veriyorum. Fikir geliştirirken, doğrudan bilgisayara çizmeyi zor bulduğum için eskiz defterimde çalışmayı tercih ediyorum. Boş bir kağıt parçası üzerine yazı yazmak veya post-it-not almak, boş bir Photoshop belgesi açmaktan çok daha kolay. Bir eskizim veya karalanmış bir fikrim olduğunda, analog veya dijital bir son yaklaşıma geçmeden önce onu bilgisayarda iyileştiriyorum.
Tasarım anlayışımı 3 kelimeyle ifade etmem gerekse oyuncu, cesur ve doğrudan olurdu.
Çocukluğunda okuduğun kitaplardan hangilerini tasarlamak isterdin?
Muhtemelen klasikleri, modern bir şekilde yeniden hayal etmek isterdim! Alice Harikalar Diyarında, Orman Çocuğu, Harry Potter...
Kapak tasarımı dışında tasarım diğer alanlarında da aktif misin?
İllüstrasyon, desen tasarımı, çizgi romanlar, karakter tasarımları... Ayrıca serbest sanat yönetmeni olarak çalışıyorum ve son dönemde Google için bir dizi çıkartma tasarımının sanat yönetmenliğini yaptım.
Londra, tasarımın özgür ve ilhamın bol olduğu bir şehir. Aynı zamanda birçok yetenekli tasarımcıyı da bünyesinde barındırıyor. Bu rekabetten besleniyor musun yoksa bazen zorlu oluyor mu?
Ben bu durumdan besleniyorum! Ancak çalışırken, dikkat dağıtıcı bulduğum için diğer insanların çalışmalarına bakmıyorum. Tasarımdan başka şeylere bakmayı veya bir kitaptaki kelimelere odaklanmayı daha tazeleyici buluyorum.
İlham tazelemek için neler yapıyorsun?
Vaktim varsa, seyahat etmeyi seviyorum. Normalde fikirler bana kapandığımda ve ertelediğimde gelir. Aksi takdirde, özellikle ilham almak için yürüyüşe çıkar, kitap okur, sergiye gider veya bir arkadaşımla sohbet ederim. Ayrıca görsel bir günlük tutuyorum ve görünüşünü beğendiğim her şeyi fotoğraflıyorum. Bir yol işaretinden bir kumaş parçasına veya ışığın bir şeye çarpma şekline kadar her şey olabilir. İnsanların konuşmaları izlemesini ve kulak misafiri olmayı seviyorum - bazen duyduklarımı da çizebiliyorum.
Gelecek planlarında neler var?
Daha yeni bir bebeğim oldu ve çocuklar için daha fazla kitap ve eşya tasarlamak istiyorum. Nasıl olduğumuzun çoğu çocukluğumuzdan geliyor ve bu durum ilgimi çekiyor. Takipte kalın!
